Arbeidsrecht en ziekte

Arbeidsrecht tijdens ziekte lijkt simpel, maar niets is minder waar

Zowel werkgevers als werknemers denken vaak dat ze de regels wel kennen - tot er iets gebeurt en blijkt dat de praktijk veel gecompliceerder is.

Hier zijn twintig feiten die zelfs ervaren HR-professionals regelmatig verrassen.

Het opzegverbod: sterker dan je denkt, maar niet altijd

We beginnen met een misverstand dat bijna iedereen heeft: het opzegverbod tijdens ziekte geldt niet als het bedrijf moet sluiten of ingrijpend reorganiseert. Je kunt dus wel degelijk ontslagen worden tijdens ziekte, maar alleen om economische redenen, niet om je ziekte zelf. Ook tijdens de proeftijd biedt ziekte geen bescherming tegen ontslag - een feit dat veel mensen verrast.

Nog interessanter wordt het als je je ziek meldt nádat je werkgever al een ontslagverzoek bij UWV of de rechtbank heeft ingediend. Is dat verzoek eenmaal ontvangen? Dan kun je helaas geen beroep meer doen op het opzegverbod. De timing is dus cruciaal.
 

Vakantie en ziekte: ingewikkelder dan gedacht

Stel je voor: je ligt ziek op het strand in Spanje tijdens je vakantie. Gelukkig kun je je gewoon ziek melden, en je vakantiedagen blijven intact - zolang je niet toestemt om ze toch af te laten schrijven. Het werkt andersom ook: tijdens ziekte bouw je gewoon vakantiedagen op, maar als je bewust kiest om tijdens je ziekte toch een dagje vrij te nemen, mag je werkgever dat wel afschrijven.
 

Werken met een tweede baan

Hier wordt het echt interessant: langdurig zieke werknemers mogen soms via het "tweede spoor" elders gaan werken. Maar die nieuwe baan beëindigt niet automatisch je oorspronkelijke arbeidsovereenkomst. Je kunt dus letterlijk twee werkgevers hebben - één waar je ziek bent en één waar je weer aan de slag bent.
 

De kunst van loonbetaling en sancties

Dit is waar veel werkgevers de fout ingaan: loon "opschorten" kan alleen als een werknemer weigert zich door de bedrijfsarts te laten controleren. Geen andere reden is geldig. En die term "loonstopzetting" die je vaak hoort? Die wordt constant door elkaar gehaald met loonopschorting.

Een bijzondere situatie doet zich voor bij mediation. Als de bedrijfsarts mediation adviseert, de werkgever redelijke voorwaarden stelt en goed overlegt over de mediator, maar de werknemer weigert - dan kan dat een reden zijn om het loon op te schorten. Let op: kan zijn, niet moet.
 

Administratieve trucs die niet mogen

Sommige werkgevers proberen slim te zijn door werknemers "een beetje ziek" te houden - bijvoorbeeld 10% arbeidsongeschikt administratief. Dit mag gewoonweg niet. Net zo min als je iemand voor 1% ziek kunt houden om administratieve redenen.

Als een werknemer hersteld meldt en meer dan vier weken werkt maar dan weer uitvalt, is dat risico volledig voor de werkgever. Geen gedeelde verantwoordelijkheid, geen uitzonderingen.

Frequent verzuim: de regel die nooit werkt

Op papier staat "frequent verzuim" in de wet als geldige reden voor ontslag. In de praktijk? Vergeet het maar. Je moet aantonen dat het frequente verzuim tot onaanvaardbare gevolgen voor de bedrijfsvoering leidt, en dat lukt praktisch nooit. Rechters zijn hier erg kritisch.
 

Geld terug? Meestal niet

Hier een kostbare les voor werkgevers: betaal je per ongeluk 100% loon in plaats van 70% tijdens ziekte? Kom je daar later achter? Dan mag je vanaf dat moment 70% gaan betalen, maar het te veel betaalde geld krijg je in principe niet terug. Deze regel beschermt werknemers tegen plotselinge financiële klappen.
 

Onregelmatige opzegging: en dure fout

Dit is misschien wel de grootste verrassing: zegt een werkgever na twee jaar ziekte de arbeidsovereenkomst op zonder de juiste opzegtermijn aan te houden? Dan heeft de werknemer recht op schadevergoeding gelijk aan het loon over de opzegtermijn - ook al zou er na 104 weken ziekte sowieso geen loon meer verschuldigd zijn bij een regelmatige opzegging.
 

Second opinions en deskundigenoordelen

Tot slot nog dit: beide partijen kunnen een deskundigenoordeel aanvragen, maar alleen de werknemer kan een second opinion vragen. Dit verschil is belangrijker dan het lijkt en wordt regelmatig over het hoofd gezien.
 

De werkelijkheid

Deze lijst laat zien waarom arbeidsrecht tijdens ziekte zo'n specialisme is geworden. Voor elk van deze punten bestaan uitzonderingen, en elke situatie is anders. Wat vandaag geldt, kan morgen door nieuwe jurisprudentie anders zijn.

Het belangrijkste advies? Bij twijfel altijd professioneel advies inwinnen. Want zoals deze lijst aantoont: wat logisch lijkt, is in het arbeidsrecht lang niet altijd waar.

Het Mediators Collectief heeft ruim 20 jaar ervaring in het begeleiden van arbeidsmediations. Neem vrijblijvend contact op als u denkt dat wij u kunnen helpen.

Bron: Pascal Besselink